Adviseur duurzame mobiliteit Nick Knoester (34) analyseerde 19 deelmobiliteitprojecten, waarover zijn werkgever Over Morgen deze week een rapport publiceert. Het onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van Rijkswaterstaat en de City Deal Elektrische Deelmobiliteit. Nick bespreekt de voorzichtige conclusies en andere ontwikkelingen die hij ziet in de deelmobiliteit.
Waarom zijn die conclusies ‘voorzichtig’?
“Het merendeel van de projecten is nog in de ontwerp- of bouwfase, slechts een handvol is gerealiseerd. Dat maakt het trekken van breed onderbouwde conclusies moeilijk. Maar wat je wel al ziet, is dat met name in deelmobiliteitsprojecten rondom stations een hoge ambitie qua parkeernormreductie mogelijk is. We hebben daarop gelet, omdat het een alternatief biedt voor het woon-werkverkeer van mensen. Daarbij maakt het niet veel uit of het een intercitystation midden in de stad is, of dat het op een corridor ligt, zoals Ede-Wageningen of Heemstede-Aerdenhout. Ook op dat type stations kan het wel werken. Je kunt daar veel werkplekken per OV bereiken, waardoor de behoefte aan een eigen auto daar minder is.
Zelfs de afwezigheid van een parkeerregime maakt dan niet uit, terwijl een parkeerregime op andere plekken juist een handig sturingsmiddel is.”
Het rapport ging ook in op de deelautoratio. Kun je daar iets over vertellen?
“Onder de deelautoratio verstaan we het aantal deelauto’s dat je moet neerzetten om het aantal parkeerplekken dat je minder hebt, te compenseren. Daar hebben een paar gemeenten al beleid voor, maar dat is vaak nog behoudend en generiek voor de hele stad. De paar gerealiseerde projecten tonen aan dat je met minder deelauto’s af kan, zeker als je dichtbij treinstations zit. Helemáál als een project ook meerdere doelgroepen aanspreekt met elkaar aanvullende mobiliteitsbehoeften. Dan volstaat een deelautoratio van tussen de 1 op 8 tot 1 op 13. Plekken waar veel verschillende doelgroepen zijn gemengd, zijn namelijk aantrekkelijk voor aanbieders van deelauto’s. Die doelgroepen hebben op andere momenten behoeften; de een overdag doordeweeks, de ander in het weekend en weer een ander vooral in de avonden. In een monofunctionele woonwijk, met bijvoorbeeld alleen gezinnen, heeft iedereen op hetzelfde moment de behoefte aan die deelauto. Daar is het een stuk lastiger om autodelen rendabel te maken en de beschikbaarheid te garanderen.”
Hoe kijk je aan tegen het groeiende aanbod van deelscooters?
“In steden is steeds meer aanbod van free-floating deelscooters en -auto’s (zonder vaste parkeerplek, red.). Hoe gaan we bij gebiedsontwikkeling in steden de deelauto’s in parkeerhubs laten verhouden tot die groeiende free-floating vloot? Hoe gaan ontwikkelaars en aanbieders daarmee om? Dat is een grote nieuwe onderzoeksvraag, en ook interessant in het kader van de beleidsvorming-toolkit. Want er is nog te weinig kennis over het effect van het brede palet aan aanbieders wat er nú is. We moeten ervoor waken nu beleid te maken op basis van de kennis over eindgebruikers van een paar jaar terug, die is niet anders gewend dan de traditionele standplaatsgebonden auto. Daartegenover staat nu een nieuwe generatie, vaak stedelijke, deelmobiliteitgebruikers die je vooral op deelscooters ziet en af en toe een free-floating auto pakt. Deze doelgroep is soms nog een blinde vlek bij het maken van beleid. Daarom is het nu de kunst om adaptief en innovatief beleid te gaan maken dat ook deze nieuwe doelgroep faciliteert. En dan daarop meeliften. Hou meer rekening met deze generatie die gewend is op zijn telefoon te kijken waar een deelauto of -scooter beschikbaar is, en niet per se waarde hecht aan die vaste plek op de hoek van de straat. ”
Ook dit jaar is er een Innovatie Expo, op 8 april. Komt deelmobiliteit daar aan bod?
“Ik heb begrepen dat er meerdere sessies zullen zijn waarin deelmobiliteit aan bod komt. Zo is er een sessie onder leiding van Martien Das en Tom van Rossum (uit kernteam Green Deal Autodelen /City Deal Deelmobiliteit, red.). Ik hoop dat zij de lessen van ons rapport mee kunnen nemen in hun presentatie. En twee sessies waaraan Green Deal-partner Robin Berg meedoet. Geïnteresseerden kunnen zich aanmelden op de website van de Innovatie Expo.”