Het aantal elektrische deelauto’s is het afgelopen jaar ruim verdubbeld. In maart 2020 telde Nederland nog 5.200 elektrische deelauto’s, een jaar later waren het er 11.500. Ook andere vormen van autodelen nemen toe in populariteit. Dat blijkt uit het Dashboard autodelen 2021 van CROW-KpVV.
Elektrisch autodelen in Nederland groeit snel. Dat is goed nieuws voor het klimaat en de schone lucht in de stad; auto’s die elektrisch rijden stoten immers geen uitlaatgassen uit. Het aantal elektrische deelauto’s (volledig elektrisch en plug-in hybride) is in 2021 verdubbeld. Van de 87.825 deelauto’s in Nederland rijdt ongeveer 13% elektrisch. Dat is veel. Ter vergelijking: zo’n 3,1 procent van alle auto’s in Nederland rijdt elektrisch.
Staatssecretaris Van Weyenberg (Infrastructuur en Waterstaat) noemt de cijfers goed nieuws: “Autodelen zit in de lift en dat is mooi. Het helpt voor het klimaat, schonere lucht en beter gebruik van de publieke ruimte. Bovendien is autodelen voor veel mensen ook een betaalbaar alternatief voor een eigen auto of tweede auto. En als dat elektrisch is, worden de voordelen alleen maar groter.”
Groei op alle vlakken
De snelle groei van het aantal elektrische deelauto’s zit op meerdere vlakken. Free-floating deelauto’s (waarbij je de deelauto weer achterlaat op de plaats van bestemming) zijn inmiddels bijna allemaal elektrisch. Dat geldt ook voor de roundtrip-deelauto’s (na gebruik op dezelfde plek terugzetten) zonder vaste standplaats (homezone-based-variant). Bij de andere variant van roundtrip carsharing (station-based) en bij business carsharing (zakelijke deelauto's) komt de elektrificatie van het wagenpark nu op gang.
Uit het onderzoek blijkt dat de aanleg van laadpalen bij de deelautostandplaatsen vertragend kan werken. Het realiseren van laadinfrastructuur in de openbare ruimte kost tijd, en vraagt daarom extra planning van aanbieders van deelauto’s in Nederland.
Groei autodelen versnelt
Nederland beschikt in het voorjaar van 2021 over 87.000 deelauto’s. In een jaar tijd zijn er ruim 13.000 deelauto’s bijgekomen. De landelijke groei van het aantal deelauto’s blijft doorzetten en versnelt zelfs.
Autodeelvormen
Bij alle vormen van autodelen is het aanbod gegroeid in 2020. De vorm van autodelen met de meeste deelauto’s is peer-to-peer carsharing, waarbij je een deelauto huurt van een particulier. Van de andere vormen groeide business carsharing het snelst, gevolgd door roundtrip carsharing. Daarna volgen community-based carsharing (een vaste groep mensen gebruikt één of meerdere deelauto’s in een gesloten pool) en free-floating carsharing.
Top 10 deelauto’s per 100.000 inwoners
Evenals voorgaande jaren heeft de gemeente Utrecht de meeste deelauto’s per 100.000 inwoners en voert Amsterdam de lijst aan van gemeenten met de meeste deelauto’s. Dat autodelen in populariteit toeneemt is te zien aan de verschuivingen in het aantal deelauto’s per 100.000 inwoners. Rijswijk (vorig jaar nummer 3) breidde zijn deelautopark uit naar 993 deelauto’s per 100.000 inwoners en daalde daarmee naar plaats 5. Amstelveen (net als Amersfoort één van de deelnemers aan de City Deal elektrische deelmobiliteit, plek 9) en Zeist (10) hebben de plaats ingenomen van Ameland en Ouder-Amstel.
Top 10 absolute groei deelauto’s
Gemeenten die al een groot aanbod deelauto’s hadden, groeien het hardst. Opvallend is dat Amsterdam met 4017 nieuwe deelauto’s dit jaar ruim twee keer zoveel deelauto’s heeft toegevoegd als nummer 2 Rotterdam (1896). De enige nieuwkomer in de top 10 van absolute groeiers is Breda (263), dat de plek van Rijswijk inneemt in de top 10. Amstelveen haalde de top 10 net niet; in 2020 bood de gemeente 200 nieuwe deelauto’s aan. Dit is er één minder dan nummer 10 Eindhoven (201).
Green Deal Autodelen II
De gemeenten die participeerden in het programma Green Deal Autodelen II lieten een stabiele groei zien van 2015 tot 2019. Hierna nam de populariteit van het autodelen sterk toe, met name in de Green Dealgemeenten: Amsterdam, Arnhem, Delft, Den Bosch, Den Haag, Rotterdam, Utrecht en Zwolle, alsmede de provincie Drenthe, de vervoerregio Amsterdam en de RMO-regio (Noord-Limburg). De grotere stijging in de Green Dealgemeenten is vermoedelijk te verklaren uit het sterk stimuleren van autodelen de afgelopen jaren.
Provincies
De Randstadprovincies blijven de provincies met de meeste deelauto’s. De provincie Utrecht heeft de meeste deelauto’s per 100.000 inwoners: 898. In absolute aantallen scoort Noord-Holland het hoogst met 23.712 deelauto’s, op de voet gevolgd door Zuid-Holland met 22.047 deelauto’s.
Van de provincies buiten de Randstad scoren Flevoland (338), Groningen (300) en Gelderland (289) goed op het aantal deelauto’s per 100.000 inwoners. Limburg (112), Drenthe (126) en Zeeland (142) blijven daarbij achter. In alle provincies neemt het aantal deelauto’s toe, hoewel de groei in de Randstadprovincies het hardst gaat.
971.000 autodelers
Na de Green Deal I is per oktober 2018 de Green Deal II van start gegaan, die in oktober 2021 afliep. Een van de doelen is een groei tot 100.000 deelauto’s in 2021 en 700.000 gebruikers van deelauto’s. Het doel van 700.000 gebruikers is al in het voorjaar van 2020 behaald. In maart 2021 waren er 971.000 autodelers. Dat is meer dan drie keer zoveel als in 2017 en ruim twee keer zoveel als in 2018, bij de start van de tweede Green Deal Autodelen.
Het aantal deelauto’s neemt steeds sneller toe, maar het streefdoel van 100.000 deelauto’s in 2021 lijkt niet gehaald te worden. De Green Dealpartners hechten meer belang aan gebruikers dan aantallen deelauto’s. Dat de gebruikersdoelen overtroffen zijn, is dan ook goed nieuws.
Gebruik naar abonnementen
Bij het bepalen van het aantal gebruikers van deelauto’s kunnen we onderscheid maken naar het aantal mensen dat een deelauto-abonnement of lidmaatschap heeft en het aantal mensen dat daar daadwerkelijk gebruik van heeft gemaakt. Voor het Dashboard autodelen gaat CROW-KpVV uit van het aantal abonnees volgens de opgave van de deelauto-aanbieders. Hoewel is geprobeerd om rekening te houden met dubbeltelling van mensen die meerdere abonnementen hebben, is dat nooit helemaal te voorkomen. Dat zou namelijk betekenen dat we op persoonsniveau moeten vergelijken en dat staat de privacywetgeving niet toe.
Gebruik in afgelopen drie jaar
In een recente publicatie van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) is vooral gekeken naar de mensen die daadwerkelijk een deelauto hebben gebruikt. Het KiM maakt een inschatting van de mensen die in de afgelopen drie jaar gebruik hebben gemaakt van een deelauto via een commerciële aanbieder (business to consumer) of via een particulier (peer-to-peer). Dat is ongeveer 2% van de Nederlanders met een rijbewijs, wat neerkomt op ongeveer 200.000 mensen.
CROW-KpVV is op dit moment aan het onderzoeken of het mogelijk is om de data over het gebruik van deelauto’s beter te ontsluiten in samenwerking met enkele aanbieders en gemeenten.
Duurzamer dan autobezit
Autodelen is een belangrijk instrument om beleidsdoelen te halen op het gebied van bereikbaarheid, leefbaarheid, sociale inclusie, klimaat, circulaire economie, volksgezondheid en ruimtelijke ordening. Deelauto’s zijn in de regel schoner dan privéauto’s, en autodelers rijden minder autokilometers. Daarmee is autodelen in alle gevallen duurzamer dan autobezit.
Bekijk hier de update 2021 van het Dashboard autodelen.
Ter gelegenheid van de livegang van Dashboard autodelen 2021 vertelt Marco van Burgsteden (CROW) In een interview met BNR Mobility over de rol die deelauto's kunnen vervullen in de steden (vanaf minuut 14:19 na Ebusco).