Hoe sturen we de zelfrijdende auto de juiste richting op?

A

• Meer tips en voorbeelden, check de uitgebreide versie voor gemeenten, voortgekomen uit de werkgroep gemeentelijk beleid van de Green Deal Autodelen
• Check deze handige factsheets van CROW-KpVV met alles over autodelen voor beleidsmakers

de 5 meest gestelde vragen door gemeenten

1. Waarom is autodelen een belangrijk thema voor gemeenten?

Onderzoek in heel veel landen wijst in dezelfde richting: autodelen leidt tot een lager autogebruik en – bezit. Autodelers maken bewuste mobiliteitskeuzes. Ze fietsen vaker en reizen vaker met het openbaar vervoer. Dat is goed voor het milieu. Maar ook voor het ruimtebeslag van auto’s. Iedere deelauto haalt 8-13 auto’s van de straat.

2. Pakt de markt het wel op of heeft de gemeente ook een rol?

Autodelen is een zaak van commerciële en non-profit aanbieders. In tegenstelling tot bijvoorbeeld het openbaar vervoer kan autodelen zonder subsidies. De belangstelling voor autodelen groeit, maar er is een impuls nodig om tot een doorbraak te kunnen komen. Daarin kunnen gemeenten een belangrijke rol spelen. Bijvoorbeeld door:

• Beleid te voeren dat het gebruik en bezit van auto’s ontmoedigt, zoals strenger parkeerbeleid;
• Autodelen koppelen aan het openbaar vervoer;
• Minder parkeerplaatsen laten aanleggen bij nieuwbouwprojecten (parkeernorm aanpassen) en deelauto’s aanbieden;
• Een actieplan voor autodelen te maken;
• Parkeerplaatsen voor autodelen toe te wijzen en een juiste prijs hieraan verbinden. Deze vergunning in ieder geval níet hoger maken dan een bewonersvergunning. Zie hier een overzicht van parkeertarieven voor deelauto's bij de verschillende gemeenten (2015).
• Communiceren over autodelen en autodelen zichtbaar maken op straat (autodeelstandplaats en/of parkeerbord). Sommige gemeenten geven hun inwoners informatie over autodelen als ze hun rijbewijs of verlengen, als de parkeervergunningen verhoogd worden of bij gezinsuitbreiding.
• Zorgen voor goed openbaar vervoer en dat die doorstroming goed is, dan gaan mensen de wagen minder/niet gebruiken, omdat het openbaar vervoer sneller en goedkoper is
• Autodelen meenemen in concessieverlening en/of samenwerking met OV bedrijven bevorderen (Bijv. Mechelen, Belgie: wie een jaarticket voor het openbaar vervoer koopt, krijgt ook voordelen voor autodelen en vice versa)
• Het goede voorbeeld geven door als gemeente zelf het wagenpark delen en na de kantooruren en in het weekend beschikbaar te stellen aan inwoners.

3. Welke incentives kan een gemeente geven om autodelen te versnellen?

Enkele voorbeelden:

• Amsterdam verstrekte vouchers met een autodeel-tegoed aan mensen die hun parkeervergunning opzegden.
• Gent vergoedt de abonnementskosten voor het eerste jaar.
• Autodelen is goed voor de sociale cohesie. Het is een leuk idee om autodelers te belonen met een lokale theatervoorstelling.

4. Hoe ga je om met het toewijzen van standplaatsen?

Voor de consument is het prettig wanneer er meer keuze is uit de diverse concepten. Een goed uitgangspunt is dat alle initiatieven op het gebied van autodelen welkom zijn. Gemeenten kunnen criteria opstellen waaraan een concept moet voldoen, wil de gemeente er medewerking aan verlenen. Het is niet aan de overheid te bepalen of er meerdere aanbieders zijn of niet, want het gaat om een vrije markt en in veel vormen van autodelen is de overheid niet eens partij. 

5. Voor welke vormen van autodelen is een vergunning nodig?

• Klassiek (station based) autodelen: meestal een vaste standplaats nodig. Sommige gemeenten bieden ook een stadsbrede vergunning aan als extra incentive voor autodelen.
• Oneway carsharing: stadsbrede vergunning nodig.
• Peer-2-peer carsharing: geen vaste parkeerplaatsen nodig.
• Particulier autodelen: geen vaste parkeerplaatsen nodig, maar in gebieden met parkeerdruk kan het wel praktisch zijn.
• Zakelijke deelauto’s: geen parkeerplaats nodig, want staan vaak op eigen terrein. Wanneer de auto met andere bedrijven gedeeld wordt, kan een gereserveerde plek in de openbare ruimte nodig zijn.
• Huurauto’s: gemeenten kunnen een speciale parkeervergunning afgeven aan mensen die regelmatig een auto huren en in hun straat willen kunnen parkeren.

6. Wordt er niet juist meer gereden bij autodelen doordat mensen die voorheen geen auto hadden, toch ook nu gebruik maken van een deelwagen?

Verschillende onderzoeken wijzen uit dat mensen die voorheen individuele autobezitters waren, opvallend minder gaan autorijden anderzijds gaan mensen die voorheen autoloos waren, nu autorijden, maar het saldo van beide tendensen is duidelijk dat er minder kilometers worden gereden. Zie ook

7. Is autodelen alleen iets voor steden?

Nee, autodelen heeft voordelen in alle type gemeenten. Uit de monitor van 2016 blijkt dan ook dat in vrijwel iedere Nederlandse gemeente een deelauto beschikbaar is. In (zeer) kleine gemeenten zijn dit veelal particulier gedeelde auto’s.

Voorbeeld gemeenten

• Gemeente Den Haag heeft een web pagina met informatie over autodelen
•  Bij voorbeeld gemeenten website www.utrechtdeelt.nl

Hulp nodig?

Er zijn organisaties die kunnen helpen om tot het juiste autodeel beleid te komen. Dit zijn bijvoorbeeld:

• CROW-KpVV
• RWS contactpersoon Martien Das
• Advier
• Natuur & Milieu
• shareNL, ook als de gemeente met meer vormen van de deeleconomie aan de slag wil, of zelf sharing city wil worden